Kürt rock müziğinin temellerini atan ve Sovyetler Birliği'nde 1973 yılında kurulan Koma Wetan, Kürtçe rock yapan ilk grup olarak müzik tarihine geçti. Gürcistan'da kurulan grup, müzikle başlayan yolculuğunu, Kürt kültürüne özgün bir rock müziğiyle taçlandırarak, Sovyetler Birliği'nde büyük bir ilgi gördü.
Kuruluşu ve ilk yıllar
Koma Wetan, Gürcistan’ın Kafkaslar bölgesinde yaşayan dört genç tarafından kuruldu. Grup üyeleri, daha önce kendi aralarında müzik yaparak eğlenen gençler, zamanla müzik yapma amacını büyütüp dışarıya da sahne almayı kararlaştırdılar. Ancak, başlangıçta enstrüman eksikliği çeken grup, Gürcistan Komünist Partisi Merkez Komitesindeki bir Kürt aracılığıyla devlet desteği alarak enstrüman temin etti.
Sovyetler Birliği'nde yükseliş
1978 yılında, Gürcistan'da gerçekleştirilen bir müzik festivaline davet edilen Koma Wetan, Sovyetler Birliği'ndeki diğer cumhuriyetlerde canlı yayınlanan bu festivalde büyük ilgi gördü. Festivalde elde ettikleri başarı sonrası, grup 1979 yılında Bayê Payîzê (Sonbahar Rüzgârı) adlı albümünü kaydederek müzik dünyasına adım attı. Albüm, Sovyetler Birliği’nin prestijli plak şirketi Melodiya tarafından 1989 yılında piyasaya sürüldü.
Toplumsal duyarlılık: Halepçe Katliamı'na destek
Albümün gelirleri, 1988'deki Halepçe Katliamı için düzenlenen yardım kampanyasına bağışlandı. Albümün kapağında, "Bu plaktan elde edilen gelir Halepçe'de zarar görenler için Londra'da açılan banka hesabına aktarılacaktır" ifadesi yer aldı. Grup, bu hareketiyle sadece müzikle değil, toplumsal duyarlılıklarıyla da dikkat çekti.
Sovyetler Birliği'nin çöküşü ve grup dağılışı
1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle ekonomik zorluklar yaşayan grup, aynı yıl dağıldı. Grup solisti Kerem Gerdenzeri, Moskova'ya taşındı ve müzik kariyerine devam etti, ancak diğer üyeler müziği bırakarak farklı işlerde çalışmaya başladı.
Bê Wetan belgeseli
Grubun tarihi, 2011 yılında çekilen Bê Wetan (Vatansız) adlı belgesel ile ekranlara taşındı. Halil Fırat Yazar ve Mehmet Hadi Sümer’in yönettiği bu belgesel, Koma Wetan’ın müziğini ve etkilerini anlatırken, Kürt müziği tarihindeki yerini de gözler önüne seriyor.
Grup üyeleri ve müzikal mirası
Kerem Gerdenzeri: Bas-gitar, solist, grup yöneticisi
Rafael Şamil Dasini: Bateri
Levon Grigori Şahbazyan: Klavye
Omer Sebri Recevi: Solo-gitar, vokal
Diskografi
1979: Bayê Payîzê (Sonbahar Rüzgârı)
Koma Wetan, Kürt kültürünü ve rock müziğini birleştirerek hem Sovyetler Birliği'nde hem de global müzik sahnesinde önemli bir yere sahip olmuştur. Grubun etkisi, Kürt müziğinin modernleşmesinde ve rock müziğin Kürtçe sözlerle harmanlanmasında önemli bir adım olarak tarih sahnesindeki yerini almıştır.
