HABER - Ali Çekdar KORKMA
Her yıl 8 Mart’ta kutlanan Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları mücadelesinin en önemli simgelerinden biri olarak kabul ediliyor. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından resmî olarak tanınan bu gün, kadınların sosyal, ekonomik ve siyasi haklarını savunmak için küresel çapta farkındalık oluşturuyor. Ancak, bu özel günün tarihçesi ve ortaya çıkış süreci oldukça uzun ve mücadelelerle dolu.
KADINLAR GÜNÜ’NÜN TARİHSEL KÖKENLERİ
Kadınlar Günü’nün temelleri, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında kadın işçilerin çalışma koşullarını iyileştirme ve oy hakkı kazanma mücadelesine dayanıyor.
İlk adım, 1909 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde atıldı. 28 Şubat 1909’da Amerika Sosyalist Partisi, New York’ta bir Kadınlar Günü etkinliği düzenledi. Bu etkinlik, kadın işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesini ve eşit haklara sahip olmalarını talep etmek için gerçekleştirildi.
Bir yıl sonra, 1910 yılında Danimarka’nın Kopenhag kentinde toplanan Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı, her yıl bir Kadınlar Günü düzenlenmesi önerisini gündeme getirdi. Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nden Clara Zetkin ve diğer kadın hakları savunucuları bu fikri destekledi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi.
8 MART TARİHİ NASIL BELİRLENDİ?
İlk yıllarda Kadınlar Günü için kesin bir tarih belirlenmemişti. 1911 yılında Almanya, Avusturya, Danimarka ve İsviçre’de ilk uluslararası kutlamalar yapıldı.
Ancak 1917’de Rusya’da yaşanan Şubat Devrimi, 8 Mart tarihinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı. Kadın işçiler, Çarlık rejimine karşı greve çıkıp sokaklarda yürüyüş düzenledi. Bu olaylar, Rusya’da kadınların oy hakkı kazanmasına yol açtı ve 8 Mart, Sovyetler Birliği’nde resmi tatil ilan edildi.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TARAFINDAN RESMİ OLARAK TANINMASI
Dünya Kadınlar Günü, uzun yıllar boyunca sosyalist ülkelerde ve işçi hareketlerinde kutlanmaya devam etti. Ancak, feminist hareketin yükselmesiyle birlikte 1960’lı yıllarda Batı ülkelerinde de önem kazanmaya başladı.
Birleşmiş Milletler, 1975 yılını “Kadınların Yılı” ilan etti ve 8 Mart kutlamalarına resmî olarak destek verdi. 1977 yılında ise BM Genel Kurulu, üye ülkeleri bu günü Uluslararası Kadın Hakları ve Barış Günü olarak kabul etmeye davet etti.
TÜRKİYE’DE 8 MART KADINLAR GÜNÜ
Türkiye’de ilk 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliği, 1921 yılında düzenlendi. Ancak, uzun yıllar boyunca bu kutlamalara izin verilmedi.
1975 yılında Türkiye’de “Kadın Yılı Kongresi” düzenlenmesi, Kadınlar Günü’nün yeniden gündeme gelmesini sağladı. İlerici Kadınlar Derneği’nin çalışmaları, bu özel günün meydanlarda kutlanmasını mümkün kıldı.
Ancak 12 Eylül 1980 darbesi sonrası dört yıl boyunca Kadınlar Günü etkinlikleri yasaklandı. 1984’ten itibaren kadın örgütleri tarafından kutlanmaya başlandı ve günümüzde devlet yetkilileri ve özel sektör tarafından da desteklenen bir gün hâline geldi.
