AMED TIMES - Diyarbakır Müzesi’nde yer alan eserler arasında, özel bir vitrinde Zerzevan Kalesi’ndeki kiliseye ait kutsal vaftiz kovası sergileniyor.
Bronzdan yapılmış bin beş yüz yıllık eser, MS 6. yüzyıla ait olup zengin bir bezemeye ve ithaf yazıtına sahip. 127 yıl sonra tekrar Diyarbakır’a getirilen vaftiz kovası, ünik bir eser olarak ziyaretçilerin dikkatini çekiyor.
Müzenin Zerzevan bölümünde, vitrinde sergilenen vaftiz kovası, kandil ve kandil kalıpları, sikkeler, ticarette kullanılan aletler, farklı dönemlerden mühürler, tıp aletleri, ok uçları, ağırşaklar, müzik aletleri, seramik kaplar, çatı kiremitleri, pithos kapakları, kemer tokaları, amuletler, özel anahtarlar ve geniş bir takı koleksiyonu, bilgi panoları ile birlikte sergileniyor.
Diyarbakır Müzesi Müdür Yardımcısı Mehmet Çelebi, Zerzevan Kalesi’nin Diyarbakır-Mardin yolu üzerinde, Roma döneminden kalan bir sınır garnizonu olduğunu belirterek, 2014 yılında başlayan bir kazı çalışması olduğunu söyledi.
Etrafında 1.2 kilometrelik bir sur bulunduğunu ifade eden Çelebi, “Gözetleme kulesi ve silah depoları mevcut. Onun dışında kilise ve bir takım sivil mimari yapılar var. Kazısı hâlâ devam ediyor. Zerzevan Kalesi, MÖ 8. yüzyılda başlamış ve MS 6. yüzyılda Arapların Diyarbakır’ı fethetmesine kadar süregelmiş bir yer. Şu an bulunduğumuz yer de Zerzevan Kalesi kazısında bulunan eserlerden oluşuyor. Gördüğünüz vaftiz kovası, Zerzevan Kalesi’nin en önemli buluntularından biri. Altın işleme, bronzdan yapılmış ve üzerinde bitkisel motifler bulunuyor,” dedi.
Tesadüfen köyde yaşayan bir vatandaşın evine toprak götürürken karşılaştığı bir kova olduğunu belirten Çelebi, “O zamanlar Diyarbakır’da müze olmadığı için İstanbul Müzesine götürülüyor. Aslında bu, kilisede ayinlerde kullanılan bir vaftiz kovası. Ancak vatandaş bilmediği için uzun yıllar bunu yalak olarak kullanmış. Ta ki bizim 'çerçi' dediğimiz, köylere gelen biri tarafından bir çanak karşılığında alınmasıyla. Daha sonra da bu çerçinin, eseri definecilere satarken yakalanmasıyla ortaya çıkan bir kap. Yoğun ilgi görüyor; bu kap, Zerzevan Kalesi’nin en önemli eseri. Yeni bir kazı olmasına rağmen buluntular açısından zengin bir kazı. Şu an müzemizde sergilenen vaftiz kovası da dahil olmak üzere, toplamda 100’e yakın eser mevcut,” dedi.
Ziyaretçilerden Yusuf Birlik, İstanbul’dan geldiğini, Güneydoğu Anadolu turu yapmak istediğini ve en dikkat çeken yerin Diyarbakır olduğunu dile getirdi. Şanlıurfa’dan sonra Diyarbakır’a geldiğini belirten Birlik, “Kıyaslama yapmam gerekirse Diyarbakır daha tarihi, daha eski. Özellikle şu çok dikkatimi çekti: Gezilmesi gereken bir yer. Özellikle bu Zerzevan’daki kova çok dikkatimi çekti,” diye konuştu.
Ziyaretçilerden Halime Işık ise Batman’dan geldiğini ve Diyarbakır’da üniversite okuduğunu kaydetti. Yıllar sonra tekrar geldiğini ifade eden Işık, “Müzeye ilk defa geliyorum. En çok dikkatimi çeken eser, kandil ve şu karşımdaki Roma dönemine ait eser oldu. Üzerindeki işlemeler dikkatimi çekti,” ifadelerini kullandı.
