HABER - Leyla DAĞ
Evlenmeden önce yapılması gereken sağlık kontrolleri, sadece bireylerin değil, toplum sağlığının korunması açısından da büyük önem taşır. Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesi uyarınca yasal zorunluluk haline getirilen bu testler, evlenecek çiftlerin hem bulaşıcı hem de kalıtsal hastalıklar yönünden değerlendirilmesini sağlar.
EVLİLİK ÖNCESİ SAĞLIK TARAMASI NEDİR?
Evlilik öncesi tarama, evlenecek kişilerin görünürde sağlıklı olmalarına rağmen taşıyıcı ya da riskli olabilecekleri bazı hastalıkların önceden tespit edilmesine olanak tanır. Amaç, çiftlerin birbirine ve doğacak çocuklarına bulaşabilecek hastalıkları belirleyerek, erken müdahale ve tedavi şansı sunmaktır.
HANGİ HASTALIKLAR TARAMAYA TABİDİR?
Özellikle kalıtsal kan hastalıkları ile bulaşıcı hastalıklar, evlilik öncesi testlerin merkezini oluşturur. Türkiye’de akraba evlilikleri oranının yüksek olması, Talasemi (Akdeniz Anemisi) ve orak hücreli anemi gibi genetik hastalıkların yaygınlığını artırmaktadır. Evlilik öncesi testlerle bu hastalıklara sahip bireylerin riskleri belirlenebilir.
Aynı şekilde HIV, Hepatit B ve Hepatit C gibi viral enfeksiyonlar da cinsel yolla, kan yoluyla veya vücut sıvıları aracılığıyla bulaşabilir. Bu hastalıklar yıllarca belirti göstermeden vücutta gizli kalabileceğinden, evlilik öncesinde tespit edilmeleri hayati önem taşır.
YASAL OLARAK YAPILMASI GEREKEN TESTLER
Türkiye’de evlilik öncesi zorunlu sağlık testleri şunlardır:
• Anti-HIV testi: HIV enfeksiyonu (AIDS) taraması
• HbsAg testi: Hepatit B virüsü taraması
• Anti-HCV testi: Hepatit C virüsü taraması
• VDRL testi: Sfilis (Frengi) taraması
• Kan grubu analizi: Kan uyuşmazlığı ihtimali ve doğum planlaması açısından önemlidir
• Hemogram (tam kan sayımı): Genel sağlık durumu değerlendirmesi
• Hemoglobin elektroforezi: Talasemi (Akdeniz anemisi) riskini belirlemek için yapılır
BU TESTLERİN SONUÇLARI NE ANLAMA GELİR?
Test sonuçları, çiftlerin evlenmesine engel teşkil etmez ancak bir hastalık veya taşıyıcılık tespit edilirse, gerekli bilgilendirme yapılır ve tedavi planlaması önerilir. Özellikle Talasemi taşıyıcılığı saptanan çiftlerde, genetik danışmanlık verilerek doğacak çocuklar üzerindeki riskler değerlendirilir.
SAĞLIK KONTROLLERİ GELECEK NESİLLER İÇİN DE ÖNEMLİ
Evlilik öncesi yapılan bu testler, sadece çiftlerin birbirine hastalık bulaştırma riskini ortadan kaldırmakla kalmaz, aynı zamanda sağlıklı nesillerin oluşmasına da katkı sağlar. Erken tanı ve tedavi ile hem çiftlerin hem de doğacak çocukların yaşam kalitesi artar.
