AMED TIMES - Diyarbakır, Türkiye'nin tarım açısından son derece yüksek potansiyele sahip ve oldukça bereketli bir şehridir. Bu zengin tarımsal verimliliğin bir yansıması olarak Ağustos ayına özgü bağ bozumu geleneği de bölgenin kültürel ve ekonomik hayatında önemli bir rol oynamaktadır. Diyarbakır ve çevresinde asırlardır süregelen bu gelenek, üzüm bağlarının olgunlaştığı dönemde yapılan bir kutlama ve hasat dönemidir.
Ağustos’ta bağ bozumu: Diyarbakır’ın geleneksel tarım zenginliği
Diyarbakır’ın bağcılık kültürü, özellikle Sur ilçesinde ve çevresindeki köylerde oldukça yaygındır. Ağustos ayında üzümler olgunlaştığında, bağ bozumu yapılır. Bu süreç, sadece bir tarımsal faaliyet olmanın ötesinde, toplumsal bir etkinlik ve kutlama olarak da kabul edilir.
Bağ bozumu geleneğinin özellikleri
Hasat zamanı: Ağustos ayında, üzümler tamamen olgunlaştığında, bağ sahipleri ve köy halkı, birlikte bağlara giderek üzüm toplar. Bu toplama işlemi genellikle sabah erken saatlerde, günün serin zamanlarında yapılır. Bağ bozumuna yalnızca aile üyelerinin değil, komşuların ve akrabaların da katılması toplu katılımı sağlar ve birlikte çalışmanın verdiği dayanışma ruhunu güçlendirir.
Üzümün değerlendirilmesi: Toplanan üzümler, çeşitli şekillerde işlenir. Diyarbakır’da üzümden pekmez, pestil, cevizli sucuk gibi geleneksel ürünler yapılır. Ayrıca üzümler, kurutularak kış ayları için saklanır veya şıra yapımında kullanılır.
Kutlama ve şenlik: Bağ bozumu, aynı zamanda bir şenlik havasında geçer. Üzüm toplama işlemi bittikten sonra, bağ sahipleri ve işçiler arasında topluca yemekler yenir, türküler söylenir ve halk oyunları oynanır. Bu kutlamalar, mevsimin bereketini kutlama ve gelecek yıla dair iyi dileklerde bulunma anlamı taşır.
Doğayla ilişki: Bağ bozumu, Diyarbakır’ın tarımsal kültüründe doğayla olan bağın güçlendiği bir dönemdir. Bu gelenek, hem üretkenliğin hem de doğanın döngülerine uyum sağlamanın bir sembolü olarak kabul edilir.
Bu gelenek, Diyarbakır’ın tarihsel olarak tarıma dayalı ekonomik yapısını ve bu yapının kültürel ifadesini gözler önüne serer. Ağustos ayının sıcak günlerinde gerçekleştirilen bağ bozumu, bölge halkının mevsimsel ritüellerinin ve toplumsal dayanışma örneklerinin en güzel yansımalarından biridir.