AMED TIMES - Amed Times ekibi, ziyaretlerine devam ediyor. Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkan Vekili Alican Ebedinoğlu’nu ziyaret eden ekibimiz, Ebdinoğlu ile esnaf ve zanaatkarların son durumunu da değerlendirdi.
DESOB Başkanı Ebedinoğlu, Amed Times için başarılar diledi ve esnafa sahip çıkılmalı dedi.
Esnafın arka arkaya gelişen olumsuz durumlardan etkinlendiğine dikkat çeken Ebedinoğlu, bu yıl rekor derecede iş yerini kapatmak zorunda kaldığını vurguladı.
Devletin istihdam sorumluluğunu üstlenen esnafın korunması gerekiyor
Alican Ebedinoğlu, devlet istihdamın devamı için esnafa sahip çıkmak zorundadır dedi ve şöyle devam etti:
" Doğu ve Güneydoğu’daki bütün illerin ekonomisi, istihdamı esnaf üzerinedir. Niye esnaf üzerinden diyeceksiniz? Örneğin, yıllardır organize sanayi bölgelerinin gelişmesi adına bölgeye birçok paket açıldı, birçok destek verildi ancak huzurun, güvenin, ham maddenin ve pazarın uzak olduğu bir yerde sizin sanayiyi geliştirebilmeniz mümkün değildir. Bu kadar desteğe rağmen Diyarbakır’da organize sanayi bölgesinde çalışan kişi sayısı 20 bin civarındadır. Öte yandan, esnafa, zanaatkara ve hizmet sektörüne bakıldığı zaman 80-100 bin çalışanın olduğu görülüyor. Bu da ne demektir? Yani, sosyal devletin sorumluluğu olan istihdam yükü esnaftadır. Anayasa’nın 173. maddesinde açıkça yazıldığı gibi: Esnafın korunup kollanması gerekiyor. Bu hak ettiğimiz bir şey, çünkü esnaf istihdam sağlıyor. Ama hak ettiğimiz desteği %100 almış değiliz. Esnaf tükendiği zaman işsizlik, istihdam sorunu gittikçe büyüyecektir. Pandemi sürecinde başlayan sıkıntılar ve sonrasında yaşanan deprem ve şu anda devam eden ağır bir ekonomik sıkıntı var. Enflasyonun %60'ların üzerine çıkması, her vatandaşı etkilediği gibi esnaf ve zanaatkarlarımızı da ciddi anlamda etkiledi ve hala etkilemeye devam ediyor."
"Tarihin en büyük kapanışlarıyla bu sene karşı karşıya kaldık"
Yaşanan deprem, pandemi ve ekonomik gelişmelerden dolayı esnafın ayakta kalmakta gittikçe daha çok zorlandığına değinen Alican Ebedinoğlu, "Biz, bu sene tarihin en büyük kapanışlarıyla karşı karşıya kaldık. Son bir yılda, 1300'ün üzerinde esnaf iş yerini kapatmak zorunda kaldı. Bu da gerçekten bizi kaygılandırıyor ve kapanışların da %60', maalesef hizmet sektörüdür." ifadelerine yer verdi.
"Alım gücü düştü, esnaf istihdamı %50'ye düşürdü"
Vatandaşın alım gücünün düşmesiyle, özellikle hizmet sektörünün de istihdamda tasarrufa gittiğine dikkat çeken DESOB Başkanı, açıklamalarına şu sözlerle devam etti: "Hizmet sektörü dediğimiz, istihdam demektir. Çünkü bir kafeteryada, lokantada, bir tatlıcıda onlarca gencimiz çalışmaktadır. Ve maalesef ki şu anda açık olanların da kapasitesi %50’ye düşmüş durumda. Yani 10 kişi çalıştırılıyorsa 5'e düşürüldü. İnsanların alım gücü düştüğü için rahat bir şekilde alışveriş yapamıyor, elzem olmadığı sürece para harcayamıyor. Yani, bir arkadaşınızla, eşinizle, dostunuzla gidip rahat bir şekilde kafeteryada, lokantada artık zaman geçiremiyorsunuz."
“25 maddelik sorunları, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'a aktardık”
Ortaya çıkan tablodan kaygı duyduklarını dile getiren Ebedinoğlu, bu kaygıları yetkililere de ilettiğini söyledi: "Biz geçen hafta Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Bey'e de 25 maddelik esnaf sorunlarını ve çözümlerimizi içeren bir dosya takdim ettik. Ve bu sorunları dile getirdik. Maliye Bakanlığı'na gittik, orada da durumları izah ettik. Çünkü biliyorsunuz ki burada maliye tarafından ciddi anlamda bir denetim başladı. Evet, denetimler yapılsın. Ama kayıtlı baskı altına alınarak değil, önce kayıt altına alınmamış olanların kayıt altına alınması gerekiyor. Daha sonra da ben şunu Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımıza dile getirdim: Türkiye'de iki buçuk milyon esnaf ve zanaatkar var. Bunların 850 bini basit usulde esnaf dediğimiz, yani vergiden muaf; geri kalan 1650 bini deftere tabi, yani vergi mükellefidir. Bunlar şu anda sıkıştırılıyor baskı altına alınıyor."
"Küçük esnafın yaptığı istihdamı korumak zorundasınız"
İstihdam yükünü üstelenen esnafların bu kadar baskı altına alınmaması gerektiğini dile getiren Alican Ebedinoğlu, "Diyoruz ki burada bu 1 milyon 650 bini sıkıştıracağınıza gidin 5-10 tane holdingi incelemeye alın, bu esnaftan aldığınız verginin 100 katını siz oradan alırsınız. Çünkü holding gidip A şehrine vakıf adı altında vergiden düşüyor. Bilmem ne yapıyor, vergiden düşüyor. Yani aklınızın almayacağı şekilde vergiler kaçırılıyor. Siz bunları takip edin, küçük esnaftan ne istiyorsunuz? Küçük esnafın yaptığı istihdamı korumak zorundasınız. Vatandaşınıza aş, iş üretmekle mükellefsiniz. Bu yüzden, burada esnafın gerçekten korunup kollanması gerekiyor. Kollanmadığı takdirde, bu toplumsal sıkıntılara yol açacak, ekonomik boyutlara geçecek. Ağır bir deprem geçirdik, 11 ilimiz etkilendi. Diyarbakır ilimiz de onlardan biri ve hafif etkilendi. Hafif dediğimiz de 2082 iş yerimiz yıkıldı ve yıkılacak. Burada en basit il Diyarbakır. Yıkılan iş yerleri ve esnafla ilgili ciddi bir çalışma yapılmadı. KOSGEB üzerinden bir destek verildi, onun dışında herhangi bir destek verilmedi. Bunların çoğu kapandı. Çoğu kapatmak zorunda kaldı. Çoğu başka yere taşınma çabasında içerisinde oldu, bu çaba hala da devam ediyor. Onun için burada esnafı koruması ve kullanması için esnaf zanaatkar kredi faizlerinin düşürülmesi gerekiyor ancak düşürülmedi." dedi.
"Esnafa düşük faizlerle kredi verilmeli"
Daha önce 8.5 ve 9 ile 15 arasında kredi alan esnafın, bugün %29 faizle kredisi geliyor. Yani, biz düşük beklerken artışla karşı karşıya geldik. O noktada esnaf kredileri mutlaka eski sisteme, yüzde onlara falan düşürülmesi gerekiyor. Esnafın hayatta kalabilmesi için bu şart.
"Esnaf ayrımcılık istemiyor, istihdamın devamı için desteklenmek istiyor"
Esnafa ayakta kalması için gereken desteğin ve kolaylıkların sağlanmasını isteyen DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, eğer istihdam devam etsin isteniyorsa, esnafa destek verilmeli dedi ve şu açıklamalarda bulundu:
"Yine bazı meslek dallarının vergiden muaf tutulması ve enerji desteğinin verilmesi gerekiyor. Yani burada ben bunu niye söylüyorum? Çünkü biz devletin sırtındaki istihdam yükünü almış durumdayız. Devletin elindeki en büyük istihdam mekanizması, esnafta.Sen esnaf ve zanaatkarları ne kadar ayakta tutarsan, istihdamı da o kadar yükseltmiş olursun. O yüzden biz buna ayrımcılık demiyoruz. Yani hakkaniyetle, ben eğer bu devlete vergi ödüyorsam, istihdam açıyorsam benim ayakta kalmam için tedbirlerin alınması gerekiyor. Biraz önce ifade ettim. Anayasanın 173. maddesi açıktır. Esnaf ve zanaatkar, korunup kollanılır, biz bu maddeyi bütün samimiyetleriyle hayata geçirmelerini bekliyoruz. Aksi takdirde bir senedir karşılaştığımız kapanış sayılarımız gittikçe artacaktır."
