İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesinin ardından, “Üniversite diplomaları hangi durumlarda iptal edilir?” sorusu gündemin en çok merak edilen konuları arasına girdi. İstanbul Üniversitesi, resmi belgede sahtecilik ve usulsüz yatay geçiş gerekçesiyle İmamoğlu’nun diplomasını geri çektiğini duyurdu. Bu gelişmenin ardından diploma iptali sürecinin nasıl işlediği ve hangi gerekçelerle diplomaların iptal edildiği konusu araştırılmaya başlandı. İşte üniversite diplomalarının iptal edilmesine yol açan nedenler…
SAHTECİLİK VE HİLELİ İŞLEMLER
Üniversite diplomalarının iptal edilmesindeki en önemli gerekçelerden biri sahtecilik ve hileli işlemlerdir. Diploma veya transkript gibi belgelerde sahtecilik yapılması, öğrenci kayıt belgelerinde yanlış bilgi verilmesi veya mezuniyet için gerekli olmayan derslerin tamamlanmış gibi gösterilmesi gibi durumlarda diplomalar geçersiz sayılabiliyor.
Bazı durumlarda öğrencinin sınavlarda kopya çekmesi, intihal yapması veya mezuniyet için zorunlu olan projeleri hileli yollarla tamamlaması da diploma iptali gerekçesi olabiliyor.
USULSÜZ KAYIT VE YATAY GEÇİŞLER
Üniversiteler, yatay geçiş ve kayıt süreçlerinde usulsüzlük tespit edilmesi durumunda diplomaları iptal edebiliyor. Özellikle yatay geçiş sırasında öğrencinin gerekli şartları sağlamamasına rağmen kabul edilmesi veya yanlış belgelerle kayıt yapılması gibi durumlar diplomaların iptal edilmesine yol açıyor.
Son dönemde, İstanbul Üniversitesi’nde yatay geçiş işlemlerinde usulsüzlük tespit edilmesi üzerine birçok öğrencinin diploması iptal edilmişti. Bu tür durumlar üniversitelerin sıkı denetim politikaları kapsamında değerlendiriliyor.
AKADEMİK KURALLARA AYKIRILIK
Diploma iptaline yol açan diğer önemli bir neden ise öğrencinin akademik kurallara uymaması. Üniversiteler, kopya çekme, intihal yapma veya akademik etik ihlali gibi durumlarda öğrencinin disiplin cezası almasının yanı sıra, mezuniyetinin de geçersiz sayılmasına karar verebiliyor.
Özellikle yüksek lisans ve doktora tezlerinde intihal tespit edilmesi durumunda, diploma iptali sıkça görülen bir uygulama haline geldi.
ADLİ SORUŞTURMALAR VE YARGI KARARLARI
Diploma iptallerinin bir diğer nedeni ise adli soruşturmalar ve yargı kararları. Resmi belgede sahtecilik, dolandırıcılık veya benzeri suçlarla ilgili bir soruşturma başlatılması ve suçun mahkeme tarafından tespit edilmesi durumunda üniversiteler diplomanın iptaline karar verebiliyor.
Yargı sürecinde öğrencinin haksız bir şekilde diploma aldığı kanıtlanırsa, üniversite yönetimi bu karara dayanarak diplomanın iptal edilmesine karar verebiliyor.
DENKLİK SORUNLARI
Yurt dışında alınan diplomaların YÖK tarafından denkliğinin kabul edilmemesi de diploma iptaline neden olabiliyor. Özellikle akreditasyon sorunu olan üniversitelerden alınan diplomalar geçersiz sayılabiliyor.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Türkiye’de geçerliliği olmayan eğitim kurumlarından alınan diplomaların geçersiz sayılacağını ve denklik başvurularının kabul edilmeyeceğini açıklamıştı.
DİPLOMA İPTALİ SÜRECİ NASIL İŞLER?
Diploma iptali kararı, genellikle üniversitenin yönetim kurulu veya ilgili idari birimleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda alınıyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Cumhuriyet Başsavcılığı gibi resmi kurumlar da diploma iptali süreçlerinde aktif rol oynayabiliyor.
Diploma iptali sonrasında mezuniyetin geçersiz sayılması, kişinin akademik sicilini ve kariyerini doğrudan etkiliyor. İptal edilen diplomalar resmi kayıtlardan çıkarılıyor ve kişinin mezuniyet belgesi geçersiz hale getiriliyor.
