AMED TIMES - Karahantepe'de, Neolitik döneme ait "T" biçiminde 250’nin üzerinde dikilitaş yer almakta ve 2024 kazı çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda yapılan çalışmalarda, tabana döşeli taşlardan birinin üzerinde koşar haldeki yaban eşeği figürü betimlemesi ortaya çıkarıldı.
Karahantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Taş Tepeler Projesi kapsamında Karahantepe'nin de içinde bulunduğu 10 noktada kazı çalışmalarının sürdüğünü belirtti. Bu yıl, Karahantepe’de özellikle merkezi kamusal yapının çevresindeki diğer kamusal yapılar ve kulübelerde çalışmalar yaptıklarını, bu yapılar arasında bir kaç hafta önce açtıkları bir yapının da bulunduğunu ifade etti.
Bir yaban eşeği motifiyle ilk kez karşılaşıyoruz.
Karul, değerlendirmesinin devamında, “Bina, zemine gömülü ve üzeri kısa bir taş duvar ile dal örgü bir çatı sistemine sahip. Zemini büyük yassı taşlarla döşemişler. Bu taş döşemelerinin bazıları öğütme taşı olarak kullanılmış ve bir tanesi üzerinde bir yaban eşeği motifi yer almakta. Bu dönemin ikonografisinde belirleyici olan hayvanlar iki kategoriye ayrılıyor: Ürkütücülüğü vurgulanan hayvanlar, genellikle dikili taşlarda görülüyor, diğer grup ise kuşlar ve en çok tüketilen hayvanlar. Bu grupta ceylan ön planda ve diğer tüketilen hayvanlar arasında yabani eşek de bulunuyor. Bu hayvanlar, ürkütücü hayvanlardan ziyade, dönemin insanlarının çevresinde yaşadıkları, tükettikleri hayvanlar olarak karşımıza çıkıyor. Yaban eşeği figürü, öğütme taşlarının yer aldığı tabanın içine hareket halinde kazıma tekniğiyle işlenmiş. Göbeklitepe'de de benzer figürlerle karşılaşmıştık ancak bu kadar hareketli bir yaban eşeği motifiyle ilk kez karşılaşıyoruz. Bu buluntu, hayvan ikonografisinin insan ve çevresiyle ilişkisini anlamamıza katkı sağlayacak” dedi.
Kazılar 11 bin yıl öncesine ait mekanlarda yapılıyor
Prof. Dr. Karul, üzerinde kazı çalışmaları sürdürülen yapıların, yaklaşık 11 bin yıl öncesine ait mekanlar olduğunu ve içlerinde daha çok öğütme taşlarının bulunması, burada günlük yaşam faaliyetlerinin sürdürüldüğüne işaret ettiğini belirtti. Ayrıca, bu mekanların içinde bulunan hayvan betimlemeleri ve dikili taşların sembolik yönler taşıdığını vurguladı.
Yaban eşeği figürü 20 cm uzunluğunda
Karul, yaban eşeği figürünün 20 santimetre uzunluğunda olduğunu ve figürün hareketli olmasının yanı sıra taşla orantılı olarak betimlendiğini, bu durumun dönemin sanatçılarının becerisini gösterdiğini söyledi. Karahantepe'de yapı zeminlerinde karşılaşılan ilk figür örneği olan bu buluntu, benzerlerinin de olabileceğini gösteriyor. Kazı ekiplerinin henüz birçok kulübenin taban seviyelerine ulaşmadığı ve bu seviyelere inildikçe başka mekanların da ortaya çıkabileceği ifade edildi.