Diyarbakır, doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve kültürel etkinlikleriyle her yıl binlerce turistin ilgi odağı olmaya devam ediyor.
Diyarbakır tarihi yapıları arasında mimari özellikleri ve hikayesiyle dikkat çeken Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi, şehrin en çok ziyaret alan noktalarından birisi… Peki, Diyarbakır Hz. Süleyman Camii hikayesi nedir? Tarihiyle birlikte sizler için araştırdık!
Diyarbakır'daki Hz. Süleyman Camii Hikayesi Nedir?
Diyarbakır’da mimari özellikleri, hikayesi ve tarihiyle dikkat çeken pek çok yapı bulunmaktadır. Şehrin en çok ziyaret alan noktalarından birisi olan Hz. Süleyman Camii hakkında bilgi arayan kişiler ise daha çok bu caminin hikayesine odaklanıyor.
Kale Camii, Murtaza Paşa Camii, Nasiriyye Camii ya da Meşhed Camii olarak da adlandırılan bu tarihi miras, içerisinde yer alan türbeler nedeniyle 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinmektedir.
Diyarbakır’daki Hz. Süleyman Camii hikayesi ise meşhur Arap komutan Halid bin Velid’in oğlu Süleyman’da dahil olmak üzere, kentin Araplar tarafından kuşatılması esnasında ölen diğer sahabelerin türbe mezarları ile şekillenmektedir.
Burada yatan kişilerin 639 yılında Diyarbakır’ın Araplar tarafından fethedilmesi esnasında şehit olan Hz. Süleyman’da bulunmaktadır. Kuşatma esnasında ölen Hz. Süleyman dahil olmak üzere toplamda 27 sahabenin türbesinin burada olması nedeniyle, 27 Sahabe Türbesi olarak da adlandırılmaktadır.
Hz. Süleyman Camii hikayesini bu şekilde özetleyebiliriz. Ancak bu tarihi yapıyı önemli kılan detaylardan bir diğeri ise tarihi ve mimari özellikleridir. Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alan Hz. Süleyman Camii hakkında bilgi araştıranlar için tarihi ve mimari özelliklerine dair mevcut bilgilerini de aktaralım…
Hz. Süleyman Camii Tarihi
Hz. Süleyman Camii hikayesiyle olduğu kadar tarihiyle de Diyarbakır’ın en önemli yapıları arasında yer alıyor. Günümüzde turistlerin ilgi odağı olan tarihi yapı, yapıldığı dönem ve sonraki restorasyon çalışmalarının da etkisiyle İnaloğulları ve Osmanlı izlerini taşımaktadır.
Hz. Süleyman Camii tarihi, minaresinde yer alan kitabeden alınan bilgiye göre 1155-1160 yılları arasında yapıldığına işaret etmektedir.
İnaloğulları Beyliği (Nisanoğulları) döneminde inşa edilen yapı, Nisanoğlu Kemaleddin Ebu’l Kasım Ali tarafından yapılmıştır. Cami, ilk kez Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından genişletişmiş, ayrıca adına vakfiye düzenlenmiştir.
Hz. Süleyman Camii hikayesiyle dikkat çekerken, IV. Murad zamanında Diyarbakır Eyaleti’nde valilik yapan Silahtar Murtaza Paşa tarafından 1631-1633 yılları arasındaki onarım çalışmaları, yapının günümüze kadar ulaşmasındaki en büyük etkendir.
Bu onarım esnasında camiye türbe, çeşme ve tuvalet eklentileri yapılmıştır. Daha sonraki dönemlerde Hz. Süleyman Camii’nde en büyük değişiklikler, 19. yüzyılın ikinci yarısı ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde gerçekleşmiştir.
Hz. Süleyman Camii tarihi gelişmelerine bakıldığında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra 1960-61, 1974, 1975, 1976, 1977 ve 2004 yıllarında restorasyon çalışmaları yürütülmüştür.
Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi'nin Mimari Özellikleri
Diyarbakır Hz. Süleyman Camii hikayesi ve tarihi bilgilerini sizlerle paylaşırken, tarihi yapının dikkat çeken mimari özelliklerini de eklemek istiyoruz. İç Kale bölümünde yer alan Oğrun Kapı’nın güney burcu kenarında yer alan bu caminin bir diğer önemli özelliği ise Hz. Ömer döneminde Diyarbakır’ın İslam orduları tarafından fethinin bu noktadan başlamasıdır.
Osmanlı Dönemi’nde caminin hemen bitişiğine Meşhed eklenmiştir. Bu Meşhed’de İslam orduları tarafından Diyarbakır’ın kuşatılması esnasında şehit olan Hz. Süleyman ve diğer 26 sahabenin yattığı bilinmektedir.
Hz. Süleyman Camii hikayesine ek olarak yapının mimari özellikleri de dikkat çekmektedir. Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi mimari özellikleri, günümüzde bile turistlerin ilgi odağı olmuş, tarihi yapının önemini daha da artırmıştır.
Hz. Süleyman Camii’nin mimari özelliklerini incelediğimizde ilk olarak yapının, Diyarbakır İç Kale Surlarındaki iki burç arasında eğimli arazi üzerine konuşlandığını görüyoruz. Burada yer alan yapılar cami merkezli olmak üzere, camiye bitişik vaziyette türbe ve hazire, avlu, batı giriş kapısının hemen yanında namazgâh, solunda ise revaklı abdest yerleri dikkat çeker. Caminin kuzeyinde ise ikinci türbe bölümü bulunmaktadır.
Hz. Süleyman Camii dört köşeli minare yapısına sahiptir. Siyah kesme bazalt taşından yapılan camiye güney ve batı bölümündeki iki kapı aracılığıyla giriş yapılmaktadır. Cami avlusunun kuzeyindeki bitişik vaziyette 12 çeşmeli şadırvan ise, dikkat çekici bir görünüme sahiptir.
Hz. Süleyman Camii’nin batı duvarı bölümüne bitişik vaziyette 27 sahabenin yattığı bilinen bir türbe yer almaktadır. Ünlü Arap komutan Halid bin Velid’in oğlu olan Hz. Süleyman’ın, fetih esnasında burada şehit olması, caminin isminin bu şekilde olmasındaki en büyük etkendir.
27 Sahabe Türbesi, namaz kılınan bölüme ait birinci ve ikinci kısma birer kapı aracılığıyla bağlantılı halde kare plana sahiptir. Hz. Süleyman Camii’nin duvarlarında Osmanlı çinileri yer almaktadır. Namazgâh bölümü ise avludan bir sıra taş basamaklı seki aracılığıyla yükseltilmiştir.
Caminin abdest alma yeri, pandatif geçişe sahip dört kubbeyle örtülüdür. Bu kısmın duvarları ise siyah bazalt taş ile örülmüştür. Cami, dikdörtgen bir plana sahiptir ve dışından çevreleyen ikinci türbe, revak ve güney kolda bulunan mezarlar, ilk halinde bulunmamaktadır ve sonradan eklenmiştir.
Hz. Süleyman Camii hikayesiyle dikkat çekerken, tarihi hakkındaki bilgiler ise camideki toplam 12 kitabeden alınmaktadır. Doğu yüzünde yer alan kitabe, inşa tarihi ve gelişmeleriyle ilgili bilgiler taşır.
Hz. Süleyman Camii Nerede?
Hz. Süleyman Camii hikayesini merak eden birçok kişi, bu caminin nerede olduğunu da araştırıyor. Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi’nin konum bilgilerini sizlerle paylaşalım.
Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi nerede? İşte yanıtı:
- Diyarbakır’ın en önemli tarihi yapılarından birisi olarak kabul edilen Hz. Süleyman Camii, şehrin Sur ilçesinde bulunmaktadır.
- İç Kale Açık Hava Müzesi, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, Diyarbakır Ulu Camii ve Amida Höyük’e yakın konumuyla dikkat çeken Hz. Süleyman Camii’nin açık adresi ise şu şekildedir: Cevat Paşa, Hz. Süleyman Cd.,21300 Sur/Diyarbakır
Hz. Süleyman Camii hikayesi, tarihi ve mimari özelliklerine dair tüm bilgileri paylaştık. Şimdi kısaca sıkça sorulan soruları yanıtlayalım…
Sıkça Sorulan Sorular
Diyarbakır’ın en ünlü tarihi yapılarından birisi olan Hz. Süleyman Cami ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları şöyle:
Diyarbakır'daki Hz. Süleyman Camisini kim yaptı?
Diyarbakır’daki Hz. Süleyman Camii, İnaloğulları Beyliği döneminde, 1155-1160 tarihleri arasında Nisanoğlu Kemaleddin Ebu’l Kasım Ali tarafından yapılmıştır.
Diyarbakır'daki Hz. Süleyman Türbesi neyi ifade eder?
Diyarbakır’da bulunan Hz. Süleyman Camii ve 27 Sahabe Türbesi, 639 yılında gerçekleşen ve İslam ordularının Diyarbakır’ı fethetmesi esnasında Hz. Süleyman’ın da aralarında olduğu 27 sahabenin yattığı türbeyi içermesi nedeniyle, şehrin en önemli tarihi yapılarından birisi olarak görülmektedir.
Hz. Süleyman Camii hikayesiyle ilgili eklemek istediklerinizi yorumlar bölümünden gönderebilir, ayrıca görüşlerinizi paylaşabilirsiniz.
