HABER - Leyla DAĞ
İtalya’nın Bologna Belediyesi tarafından Abdullah Öcalan’a fahri vatandaşlık verilmesi kamuoyunun gündemine oturdu. Kararın ardından fahri vatandaşlık kavramı yeniden merak konusu oldu. Konuyla ilgili olarak DEM Parti milletvekili ve Abdullah Öcalan’ın yeğeni olan Ömer Öcalan da sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu. Peki, fahri vatandaşlık tam olarak nedir ve kimlere verilir? Peki, fahri vatandaşlık tam olarak nedir, hangi özellikleri taşır ve kimlere verilir?
Devletlerin zaman zaman bazı kişilere özel bir ayrıcalık olarak verdiği fahri vatandaşlık, merak edilen konular arasında yer alıyor. Özellikle kamuoyunda tanınmış isimlere verildiğinde gündem olan bu unvan, birçok kişi için anlamı ve kapsamı itibarıyla belirsiz kalabiliyor.
FAHRİ VATANDAŞLIK NEDİR?
Fahri vatandaşlık, bir devletin kendi vatandaşlık yasaları çerçevesinde yabancı uyruklu kişilere verdiği sembolik bir unvandır. Bu unvan, genellikle o kişinin ülkeye yaptığı katkılardan dolayı onurlandırılması amacıyla verilir. Fahri vatandaşlık, gerçek vatandaşlık gibi sosyal güvence, oy kullanma hakkı gibi yasal haklar sunmasa da, saygı ve tanınma anlamında önemli bir simge olarak kabul edilir.
Bu tür vatandaşlık, ilgili ülkenin Bakanlar Kurulu veya Cumhurbaşkanlığı gibi yüksek yetkili mercileri tarafından takdirle sunulur ve kişisel ya da diplomatik nedenlerle de verilebilir.
FAHRİ VATANDAŞLIĞIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Fahri vatandaşlığın en temel özelliği, hukuki değil sembolik bir kimlik sunmasıdır. Yani kişi, o ülkenin gerçek vatandaşı gibi yükümlülüklere sahip olmaz. Aşağıda fahri vatandaşlığın öne çıkan özellikleri sıralanmıştır:
• Sembolik bir değeri vardır, hukuki bağlayıcılığı sınırlıdır.
• Kişiye oy kullanma ya da sosyal haklardan faydalanma imkânı tanımaz.
• Kişiye vatandaşlık numarası verilmez; nüfus kayıtlarına eklenmez.
• O ülkenin vatandaşı gibi tanıtılsa da pasaport verilmesi gibi durumlar istisnai olarak gelişir.
• Çoğunlukla devlet törenlerinde ya da özel bir etkinlikte verilir.
Bu özellikleri ile fahri vatandaşlık, çoğu zaman manevi bir ödül niteliği taşır ve kişiye verilen bir saygı göstergesidir.
FAHRİ VATANDAŞLIK KİMLERE VERİLİR?
Fahri vatandaşlık, genellikle aşağıdaki gruplara ya da kişilere verilmektedir:
• Bilim, sanat, spor ya da kültürel alanda ülkeye önemli katkılarda bulunan yabancılar
• Türkiye’nin tanıtımına katkı sağlayan uluslararası üne sahip kişiler
• İnsani yardım, diplomasi ya da savunma gibi alanlarda Türkiye’nin çıkarları için çaba sarf eden bireyler
• Türkiye ile güçlü duygusal, tarihi veya kültürel bağları olan şahsiyetler
Verilen bu unvan, devletin takdir yetkisine bağlıdır ve herhangi bir başvuruya dayalı süreç içermez. Yani kişilerin kendilerinin talep etmesi ile değil, devletin inisiyatifi ile gündeme gelir.
