Diyarbakır’ın saklı cenneti Ergani, doğal güzellikleri ve tarihi yerleriyle keşfedilmeyi bekleyen bir hazine konumunda… Diyarbakır Ergani gezilecek yerler 2024 yılında şehrin gürültüsünden uzak bir deneyimi beraberinde getirirken aynı zamanda bölge ziyaretçilerine de en önemli gezi yerlerini sağlıyor. Ergani’de gezilecek yerler için ilçenin en önemli 7 yerini sizler için inceliyoruz.
Ergani turistik yerleri ve doğal güzellikleriyle ünlü ilçelerden birisidir. Zengin kültürel mirası, eşsiz manzaraları ve büyüleyici doğasıyla birlikte Ergani, gezginlerin mutlaka görmesi gereken bölgelerden birisi. Diyarbakır’da gezilecek yerler açısından Ergani ziyaretiniz için en güzel 7 yeri inceleyelim…
Diyarbakır Ergani Gezilecek Yerler: Doğal Güzelliği ve Tarihi Yerleriyle En Önemli 7 Yer…
Diyarbakır’ın en etkileyici ilçelerinden birisi olan Ergani, tarihi yerleri ve doğal güzellikleriyle gezginler için harika bir deneyim sağlıyor. Doğa severler, tarih meraklıları ve gezginler için Ergani’de gezilecek yerler listesindeki 7 önemli noktayı sizlerle paylaşıyoruz.
Diyarbakır Ergani gezilecek yerler listesi şu şekildedir:
- Hz. Zülküf Peygamber Makamı
- Hz. Enüş Peygamber Türbesi
- Çayönü Ören Yeri
- Hilar Mağaraları
- Meryem Ana Kilisesi
- Ergani Kalesi
- Girikihaciyan Tepesi
İşte Ergani’nin tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü yerleri…
1- Hz. Zülküf Peygamber Makamı
Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde en önemli ziyaret noktalarından birisi olan Hz. Zülküf Peygamber Makamı, Ergani’nin en yüksek tepesinde, Zülküf Peygamber Dağı’nda yer alıyor.
Ergani gezilecek yerler listesinde mutlaka olması gereken bu kutsal mekan, sadece ilçe halkının değil, aynı zamanda çevre il ve ilçelerden gelen ziyaretçilerin de ilgi odağı konumunda.
Peygamberin adı çeşitli kaynaklarda her ne kadar Zülküfül, Zülkifil, Zülküfil, Zülfikar olarak geçse de dağın adı Zülküf Peygamber Dağı olduğundan dolayı kutsal mekan, bu isimle anılmaktadır.
Ergani’de bulunan Hz. Zülküf Peygamber Makamı’nın tarihi, Osmanlı kayıtlarına göre 1518 yılına kadar uzanıyor. Eski bir mescit ve yanında yer alan kabristandan oluşan makam, 1926 yılında çeşitli yetkili kurumlarca yıkılmış, içerisindeki eşyalar ise Diyarbakır Vakıflar İdaresi’ne ve İstanbul’a gönderilmiştir.
Diyarbakır Ergani gezilecek yerler listesinde bulunan kutsal makam, Ali Emiri Efendi’nin 1879 tarihli eserinde bahsedildiği üzere 1402 yılında Karayülük Osman Bey tarafından yaptırılmıştır.
Aynı kaynakta bu kutsal makamda süslü bir Ergani Kalesi anahtarının da yer aldığı belirtilmektedir. Hz. Zülküf Peygamber Makamı, Diyarbakır Ergani tarihi yerlerini gezmek isteyen kişiler için bu kapsamda, harika bir başlangıç noktası oluşturuyor.
Ergani’de gezilecek yerler arayışınız için önemli bir alternatif olan kutsal mekan, 1958-59 yılları arasında Ergani Hayır Cemiyeti’nce taşlarla yeniden inşa edilen mescit, avlu ve balkon ilaveleriyle günümüzdeki halini almıştır.
Günümüzde ilgili makamda bir kabristan yer almakta ve bu kabrin Zülküf Peygamber’e ya da yardımcısı Abdullah’a ait olduğu söylenmektedir.
2- Hz. Enüş Peygamber Türbesi
Hz. Enüş, dini kaynaklara göre Hz. Adem’in torunu ve Hz. Şit’in oğludur. İlgili isim hakkında bazı rivayetler, Hz. Enüş’ün peygamber olarak görevlendirildiğini ve babasının vefatıyla birlikte halkını yönetmeye başladığını belirtmektedir.
Ergani’de gezilecek yerler arayışınız için tarihi yerlere önem veriyorsanız, Hz. Enüş Peygamber Türbesi’ni ziyaret etmeniz önerilebilir.
Rivayetlere göre Hz. Enüş Peygamber’in 705 yıl yaşadığı belirtilmektedir. Diyarbakır’da kabri olan peygamberlerden birisi olan Hz. Enüş Peygamber’in türbesi, Ergani gezilecek yerler arayışı için eşsiz bir alternatif sunuyor.
Ergani ilçesinin Otluca (Kızılca) köyünde yer alan bu türbe, Ergani – Çemlik yolunun güney bölümünde, yaklaşık olarak 16 – 17 km uzaklıkta bulunmaktadır.
Otluca köyünün batısında yer alan türbe, iki bölümden oluşmaktadır. Hz. Enüş Peygamber Türbesi’nin doğu kapısından giriş yapıldığında, içerisinde “Yerd. b. Mehlail b. Kinan b. Enûş b. Şit b. Âdem” yazılığı olduğu söylenen taş dikkat çekmektedir.
3- Çayönü Ören Yeri
Çayönü Ören Yeri, Ergani ilçesine yaklaşık 7 km mesafesiyle Ergani gezilecek yerler listesinin en önemli parçalarından birisidir. Sesverenpınar köyünde yer alan bölgenin tarihi yaklaşık 9.000 yıl öncesine dayanmaktadır.
Çayönü Ören Yeri, yıllar içerisinde birçok kazı çalışmasına ev sahipliği yapmıştır. Burada çıkarılan tarihi eserler, günümüzde Diyarbakır Müzesi’nde sergilenmektedir.
Diyarbakır Ergani tarihi yerleri ve doğal güzelliklerini deneyimlemek isteyenler için Çayönü, büyüleyici bir keşif alanı olarak öne çıkıyor.
4- Hilar Mağaraları
Ergani gezilecek yerler listesine ilçenin tarihine ışık tutan Hilar Mağaraları’na da yer verebiliriz. Hilar Mağaraları, M.Ö. 7500 – 5500 yılları arasında tarihlenen kalıntılarıyla avcılıktan yerleşik hayata geçişin izlerini taşıyan en önemli tarihi mekanlardan birisidir.
Sesverenpınar köyü sınırları içerisinde yer alan bu yapı, birinci derece doğal ve arkeolojik sit alanı olarak tescillenmiş, titiz bir şekilde korunmaktadır.
Diyarbakır Ergani’de gezilecek yerler arıyorsanız insanlık tarihi açısından büyük öneme sahip bu doğal yapıyı mutlaka ziyaret listenize eklemelisiniz. Nohut, mercimek ve buğday tohumlarının ekildiği, aynı zamanda keçi ve koyunların evcilleştirildiği bu dönemde Hilar Mağaraları’nın en dikkat çekici yapı olduğunu söyleyebiliriz.
Çayönü’ne yaklaşık olarak 500 metre mesafede yer alan Hilar Mağaraları, tarımsal faaliyetlerin başladığı yer olarak biliniyor. Mağaraların içerisinde kemikten yapılmış çatal ve kaşık işlevi gören aletler, kabartmalar, kaya mezarları bulunmaktadır.
5- Meryem Ana Kilisesi
Meryem Ana Kilisesi, Ergani ilçesinin sembol yapılarından birisidir. Makam Dağı’nın doğusunda yer alan kilise, inanç turizmi açısından önemli özelliklere sahiptir. Ergani’de gezilecek yerler arayanlar için önemli bir durak yeri olan Meryem Ana Kilisesi’nin yapım tarihi tam olarak bilinmiyor. Ancak kaynaklarda dağın yamacında bulunan yapının 1663’te yapımına başlanan manastırın önemli bir parçası olduğu geçmektedir.
Ermeni rahiplerin aktardığı bazı bilgilere göre Meryem Ana Kilisesi, ibadethane, manastır, misafirhaneler, eğitim bölümleri, yemekhaneler ve ahırlarla donatılmıştır. Yine aynı kaynaklara göre kilisenin duvarları çinilerle süslenmiş, yapının bir adet mahzeni, sarnıcı ve kar deposu bulunmaktaydı.
Diyarbakır Ergani gezilecek yerler için önemli bir alternatif olan Meryem Ana Kilisesi, tarihi bilincin olmaması, değerli maden arayışları ve çeşitli nedenlerle yapılan tahribatlar sonucunda günümüzde, harabe haline gelmiştir.
Meryem Ana Kilisesi, günümüzde tarih meraklıları ve gezginler için eşsiz bir deneyim sunarken, görülmesi gereken en önemli yerlerden birisi olarak ön plana çıkmaktadır.
6- Ergani Kalesi
Ergani gezilecek yerlerden bir diğeri olan Ergani Kalesi, günümüzde harabe durumundadır. Yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi olmayan yapı, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde de geçmektedir. Bu kalenin çeşitli efsanelere ev sahipliği yaptığı da söylenmektedir.
Rivayete göre zekası ve güzelliğiyle ünlü Zozey adında prenses, kral tarafından bu kaleye kapatılmıştır. Kralın bu kararı, kızının sevdiği genci kabul etmemesi üzerine aldığı söylenir. Bu gelişmeler sonrasında kral, bu karar sonrasında kızının yaşaması için Ergani Kalesi’ni yaptırdığı rivayet edilmektedir.
Ergani’de gezilecek yerler arayışında olan kişiler için yapının harabe durumunda olduğunu, ancak tarihi kalıntıların geçmişin izini sürmek için yeterli durumda olduğunu belirtebiliriz.
7- Girikihaciyan Tepesi
Girikihaciyan Tepesi, yaklaşık olarak 7.000 yıl öncesine tarihlenen bir yerleşim yeri olarak, Ergani gezilecek yerler listesinde ön plana çıkıyor.
Uzun yıllar önce keşfedilen tepe, Ergani’nin en eski yerleşim alanlarından birisidir. Girikihaciyan Tepesi’nden ilçe merkezine bakıldığında, muhteşem bir manzara sizlere eşlik eder.
Girikihaciyan Tepesi’nin önemini artıran özelliklerden bir diğeri ise bölgede görülen yuvarlak plana sahip kubbeli evler ve renkli boyalarla süslenen çanak – çömleklerdir. Kuzey Irak, Suriye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki diğer yapılarla benzerlik taşıyan bu kalıntılar, bölgenin kültürel tarihi açısından önemli fikirler veriyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Diyarbakır Ergani gezilecek yerlerle ilgili olarak en sık sorulan soruları yanıtladık:
1- Ergani neyi ile meşhur?
Çeşitli kaynaklarda geçtiği üzere Ergani’nin badem ve üzüm gibi ürünlerle ünlü olduğu bilinmektedir.
2- Ergani'nin diğer adı nedir?
Ergani, Yukarı Mezopotamya bölgesinin en eski yerleşim yerlerinden birisi olarak tarihsel süreç içerisinde Erkenin, Yanari, Zülkarneyn, Arsania, Erkanikana, Aşat, Urhana gibi isimlerle anılmıştır.
