Diyarbakır’ın tarihine ışık tutacak bu ilçeler tarihi yapıları, arkeolojik kazılarla birlikte elde edilen kalıntıları ve zengin kültürüyle dikkat çekiyor. Diyarbakır’ın ilçelerini tarihi önem açısından sizler için sıraladık ve şehrin en eski ilçelerinin detaylarını paylaştık. Diyarbakır’ın tarihi ilçeleri nelerdir? İşte yanıtı…
Diyarbakır'ın Tarihi İlçeleri Nelerdir?
Diyarbakır’ın zengin tarihi, şehrin hemen her köşesinde tanıklık edilebilecek kadar geniştir. Ancak kentin bazı ilçeleri, tarihi açıdan ayrı bir yerde konumlanır. Bu nedenle Diyarbakır’ın tarihi yerlerini özetlerken, ilçe bazlı olarak listemizi sizlere sunacağız. Diyarbakır’ın en önemli tarihi ilçelerini merak ediyorsanız, aşağıdaki listeye ve detaylarına göz atabilirsiniz.
Diyarbakır’ın tarihi ilçeleri şu şekildedir:
- Sur
- Çermik
- Silvan
İşte tarihi mirasıyla öne çıkan Diyarbakır ilçeleri…
1- Sur
Diyarbakır’ın en eski ilçesi hangisi diye soracak olursanız, yaklaşık 10.000 yıllık tarihiyle rahatlıkla Sur diyebiliriz. Diyarbakır’ın merkezi ilçelerinden birisi olan Sur, adını Diyarbakır Surlarından almaktadır. 2008 yılında ilçe statüsüne kavuşan Sur, şehrin en eski merkezine konuşlanmıştır.
Diyarbakır’ın tarihi ilçelerinden birisi olan Sur ilçesi, Dicle Nehri’nin kenarında, Karacadağ lavları üzerine kurulmuştur. Denizden 660 metre yükseklikte yer alan ilçe, binlerce yıllık geçmişiyle sadece Diyarbakır’ın değil, aynı zamanda Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin de en önemli tarihi merkezlerinden birisi olarak kabul edilir.
Hurriler, Mitanniler, Hititler, Asurlar, Persler, Bizanslılar, Araplar ve Osmanlı dahil olmak üzere toplamda 30’a yakın uygarlık, burada hüküm sürmüştür. Sur sokaklarında dolaşırken ilçenin ve şehrin tarihini adeta açık hava yazıtlar müzesi havasında hissedebilirsiniz. Bununla birlikte Diyarbakır’ın tarihi ilçelerinden birisi olarak kabul edilen Sur’daki tarihi yapılardan en önemlileri ise şöyle:
- Diyarbakır Surları
- Diyarbakır Ulu Camii
- Dört Ayaklı Minare
- Hz. Süleyman Camii
- On Gözlü Köprü
2- Çermik
Diyarbakır’ın tarihi ilçelerinden bir diğeri Çermik’tir. Çermik, Diyarbakır’ın kuzeybatısında yer alan, doğal güzelliklerine ek olarak tarihi geçmişiyle de dikkat çeken bir ilçedir. Diyarbakır’ın Fırat Havzası’nda yer alan iki ilçesinden birisi olan Çermik tarihiyle de ön plana çıkmaktadır. İlçenin eski adı Aberna iken günümüzdeki adını ise dünya çapında ünlü olan kaplıcalarından almıştır.
Çermik, 20 Nisan 1924 tarihinde Elazığ ilinden ayrılmış ve Diyarbakır’a bağlanmıştır. İlçe nüfusu ağırlıklı olarak Kürtler (Kurmanclar ve Zazalar) ve Türklerden oluşmaktadır. Diyarbakır’ın tarihi ilçeleri arasında Çermik, 13. yüzyılda Moğol istilası sonrası dönemde Harzemşahlılardan göç eden Beg-Tili koluna mensup olan Türkmenler, buraya yerleşmiş ve Çermik’i büyük bir Türkmen şehri haline getirmiştir. Ancak ekonomik zorluklarla beraber pek çok faktör nedeniyle 1960 ve 70’li yıllarda bölgedeki Türkmen nüfusu azalmıştır.
Çermik’in tarihi, Artuklu Beyliği dönemine kadar uzanmaktadır. İlçede bu döneme ait pek çok tarihi eser vardır. Diyarbakır’ın tarihi ilçeleri arasında gösterilen Çermik ilçesinde Haburman Köprüsü, Çeteci Abdullah Paşa Medresesi, Bandeler Çeşmesi ve Çermik Hamamı, bu tarihi yapılar arasında dikkat çekmektedir.
Bandeler döneminde yaptırılan Çermik kaplıcalarının ünü dünya geneline yayılmış, günümüzde sağlık turizmi açısından önemli bir ilçe haline getirmiştir.
Diyarbakır’ın meşhur yemekleri arasında olan meftune, Çermik ilçesine aittir. İlçede bağcılık gelişmiş olup, köylülerin temel geçim kaynaklarından birisini oluşturmaktadır.
3- Silvan
Silvan, Diyarbakır’ın tarihi ilçelerinden birisi olarak M.Ö. 70’li yıllara kadar uzanan tarihiyle dikkat çekiyor. Eski adı Miyafarkin – Meyyafarikîn olan Silvan, Süryanice’de bu isimlerle sınır suyu – ayrım suyu gibi anlamlarda isimlendirilmiştir. Ortaçağ’da farklı isimlerle anılan ilçe, İslam kaynaklarında ise Mefârkîn ve Mâfârkîn gibi isimlerle anılmaktadır.
Silvan, 978 yılında Bâd b. Dostık tarafından kurulan Mervalineler’e 10. ve 11. yüzyıllarda başkentlik yapmıştır. Kurucu Bâd’in ismi ise ilçenin en önemli tarihi yapısı olan Malabadi Köprüsü’nün isminde kullanılmıştır.
Diyarbakır’ın tarihi ilçelerinden birisi olan Silvan, tarihi ve doğal yapılarıyla dikkat çekiyor. İlçenin en önemli yapıları ise şu şekildedir:
- Malabadi Köprüsü
- Hasuni Mağaraları
- Temtemburg Mağaraları
- Boşat Kalesi
- Kırık Minare
- Aslanlı Burç
Diyarbakır'ın Tarihi İlçelerinin Önemi
Diyarbakır’ın tarihi ilçeleri, binlerce yıllık geçmişiyle medeniyetlerin izlerini taşıyan bölgeler arasında, Türkiye’nin de kültürel mirasında önemli bir yer tutmaktadır. Sur, Çermik, Silvan gibi ilçeler, sadece Diyarbakır’ın değil, aynı zamanda insanlık tarihinin de dönüm noktalarına tanıklık eder. Bu ilçelerin her biri farklı medeniyet ve uygarlıkların kültürel – mimari birikimlerini günümüze taşıyan açık hava müzesi konumundadır. Ayrıca eşsiz yapıları ve tarihi geçmişiyle de oldukça önemlidir.
Tarihi yapıları ve doğal güzellikleriyle ön plana çıkan bu ilçeler, aynı zamanda geçmişten gelen kültürel miraslarıyla da büyük bir önem taşımaktadır. Diyarbakır tarihini daha yakından deneyimlemek için ilçelerde bulunan tarihi yapıları ve müzeleri ziyaret edebilir, insanlık tarihinin dönüm noktalarına siz de tanıklık edebilirsiniz.