Diyarbakır’ın tarihi yapılarından birisi olan Devegeçidi Köprüsü, şehrin kültürel mirasını da yansıtan en önemli yapıları arasında yer alıyor.
Diyarbakır – Elazığ yolu üzerinde yer alan köprü, tarihi geçmişi ve özellikleriyle birlikte konumuyla merak ediliyor. Diyarbakır Devegeçidi Köprüsü nerede sorusunu sizler için yanıtlıyoruz!
Devegeçidi Köprüsü Nerede?
Devegeçidi Çayı üzerinde yer alan Devegeçidi Köprüsü, yöre halkı tarafından Cümek Köyü Köprüsü ya da Karaköprü olarak da adlandırılıyor. 1218 yılında yapımı tamamlanan köprünün özellikleri, mimari açıdan günümüzde de önemini koruyor.
Diyarbakır’ın yaklaşım 20 kilometre kadar kuzeyinde bulunan ve Dicle Nehri’nin kollarından birisi olan Devegeçidi Çayı’nın üzerinde yer alan Devegeçidi Köprüsü, şehrin Yenişehir ilçesinde yer almaktadır.
119 metre uzunluğa sahip olan köprü, günümüzde de yoğun bir şekilde araştırılıyor.
Devegeçidi Köprüsü’nün açık adresi ise şu şekildedir:
- Bozek, Devegeçidi Köprüsü, 21010 Yenişehir/Diyarbakır
Devegeçidi Köprüsü nerede sorusuna yanıt arayan kişiler için köprü üzerinde yapım yılının ve diğer bilgilerin yer aldığı herhangi bir kitabe bulunmadığını belirtelim. Ancak kaynaklarda IV. Murad Köprüsü olarak geçen yapının, Bağdat seferinin düzenlendiği zamanda yapıldığı tahmin ediliyor.
Evliya Çelebi’nin 1654-55 yılları arasında Çermik’ten Diyarbakır’a giderken karşılaştığı ve musanna’ – müzeyyen diyerek tarif ettiği köprünün Devegeçidi Köprüsü olduğu tahmin edilmektedir.
Mimari özellikleriyle ön plana çıkan tarihi yapının konumu, günümüzde merak ediliyor. Siyah renkli taş kaplamaya sahip olan köprünün yapım yılı, kim tarafından yapıldığı ve hangi dönemde yapıldığına dair tüm bilgileri sizler için paylaşıyoruz.
Diyarbakır Devegeçidi Köprüsü Tarihçesi
Diyarbakır Devegeçidi Köprüsü nerede sorusunu açık konum bilgileriyle yanıtladıktan sonra, kısaca bu tarihi yapının tarihçesi hakkındaki bilgileri verelim.
Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde yer alan Devegeçidi Çayı’nın üzerinde konuşlanan Devegeçidi Köprüsü, şehir merkezinin yaklaşık olarak 20 kilometre kuzeyinde bulunuyor. Diyarbakır – Elazığ yolunda olan Devegeçidi Köprüsü, yöre halkı tarafından Cümek Köyü Köprüsü olarak adlandırılmakta, eski haritada ise Karaköprü olarak geçmektedir.
Siyah renkte muntazam bir şekilde işlenmiş taş kaplamaya sahip olan köprünün kaplaması zamanla döküldüğünden dolayı ortaya moloz dolgular çıkmıştır. 119 metre uzunluğa sahip olan köprünün eni ise 6.40 metre genişliğindedir. Devegeçidi Köprüsü’nün tarihçesi hakkında mevcut bilgiler ise şöyle…
Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde bulunan Devegeçidi Köprüsü üzerinde herhangi bir kitabe bulunmadığından dolayı kim tarafından yaptırıldığı ya da yapım yılına dair bilgiler kesin değildir.
1218 tarihinde tamamlandığı tahmin edilen Devegeçidi Köprüsü’nün Artukoğulları döneminde yapıldığı düşünülüyor.
Devegeçidi Köprüsü nerede sorusuna yanıt arayan kişiler için kaynaklarda bu köprünün, Artuklu Hükümdarı Melik Salih Mahmut Dönemi’nde mimar Cafer ibn Mahmud tarafından yaptırıldığına dair bilgilerin olduğunu söyleyelim.
Yine aynı şekilde 1654-55 yılları arasında Çermik’ten Diyarbakır’a doğru giden Evliya Çelebi’nin, musanna’ ve müzeyyen tanımlamalarını bu köprü için yaptığı düşünülmektedir.
Bazı yayınlarda Diyarbakır – Ergani yolunda aynı su üzerinde yer alan kitabesi olmayan ve halk arasında Cimikan-Çakmak adlarıyla anılan başka bir köprünün Devegeçidi Köprüsüyle karıştırıldığı görülmektedir.
Asıl Devegeçidi Köprüsü’nün ise Artukoğulları’ndan Mahmud b. Muhammed b. Karaarslan tarafından 1218 yılında mimar Cafer b. Mahmud el-Halebi’ye yaptırıldığı bilinmektedir.
Devegeçidi Köprüsü nerede sorusuna yanıt arayan kişiler için bu köprünün, Anadolu’da yapılan en eski tarihi eserlerden birisi olduğunu belirtebiliriz. Günümüzde tarihi ve mimari bir değer olarak görülen köprünün, tam ve eksiksiz bir şekilde restorasyon ihtiyacı taşıdığı belirtiliyor.
Devegeçidi Köprüsü Özellikleri
Diyarbakır’da bulunan Devegeçidi Köprüsü, Artukoğulları dönemine ait tarihi bilgilerin izini taşırken, aynı zamanda mimari özellikleriyle de ön plana çıkıyor.
Toplamda 119 metre uzunluğa sahip olan Devegeçidi Köprüsü, yedi gözlü kemere sahip olan yapılar arasında dik köprü grubunda değerlendiriliyor. İşte Devegeçidi Köprüsü’nün özellikleri…
Diyarbakır’da bulunan Devegeçidi Çayı üzerinde konuşlanan Devegeçidi Köprüsü, siyah renkli muntazam bir şekilde işlenmiş taş kaplamaya sahiptir. Kaplamanın bazı yerleri döküldüğünden dolayı günümüzde moloz dolgu meydana çıkmıştır.
Cevdet Çulpan Türk Taş Köprüleri adlı eserinde Devegeçidi Köprüsü’nün 95 adım uzunluğunda, 5 adım genişliğinde olduğunu tarif etmiştir. Köprünün dört büyük kemer sonrasında giderek küçülen daha ufak üç gözünün daha olduğunu da belirtmiştir. Devegeçidi Köprüsü’nün en büyük kemerinin açıklığı ise 13,70 metredir.
Son olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yol çalışmalarıyla gündeme gelen Devegeçidi Köprüsü, günümüzde köprü ve bağlantı yollarının iyileştirilmesiyle birlikte kesintisiz ve güvenli trafik akışına hazır hale getirilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Devegeçidi Köprüsü nerede sorusuna yönelik merak edilen başkaca soruları da yanıtladık:
Devegeçidi Köprüsü kim tarafından yaptırıldı?
Diyarbakır’da bulunan Devegeçidi Köprüsü’nün Artukoğulları Hükümdarı Melik Salih Mahmut Dönemi’nde mimar Cafer ibn Mahmud tarafından yapıldığı tahmin ediliyor.
Devegeçidi Köprüsü ne zaman yapıldı?
Devegeçidi Köprüsü’nün yapım tarihi, üzerinde herhangi bir kitabe olmaması nedeniyle kesin olarak bilinmemektedir. Ancak kaynaklarda bu köprünün Artuklu döneminde 1218 yılında yaptırıldığı geçmektedir.
Diyarbakır Devegeçidi Köprüsü nerede sorusuna detaylı bir şekilde yanıt verdik. Yapının tarihi, mimari özellikleri ve konum bilgilerine dair diğer sorularınız için yorumlar bölümünü kullanabilir, ayrıca düşüncelerinizi ekleyebilirsiniz.
